چگونه اضطراب باعث سلطه پذیری می گردد؟ - پرشین بلاگ

به گزارش ایسنا، فرنگیس شریفی باستان اظهار کرد: معمولا سن متوسط بروز اختلال اضطراب اجتماعی 13 سالگی است و 75 درصد از موارد این اختلال در سنین 8 تا 15 سالگی رخ می دهد. این اختلال از کودکی آغاز شده و غالبا در سنین نوجوانی بروز نموده و در بزرگسالی نیز به وضوح نمایان می شود.

این روانشناس ادامه داد: به احتمال زیاد این اختلال پس از یک تجربه استرس زا یا خجالت آور در فرد ایجاد شده و گاها در فرد پنهان می ماند و به کندی خود را نشان می دهد. اگرچه ریشه این اختلال به ایام کودکی باز می شود اما گاها هنگام روبروه افراد با مسائل بحران آمیز و یا تغییرات عمده در بزرگسالی نظیر مهاجرت، از دست دادن عزیزان، طلاق و حتی ازدواج که نقش اجتماعی جدیدی برایشان ایجاد می نماید؛ امکان ایجاد و بروز اختلال اضطراب اجتماعی وجود دارد.

شریفی باستان اختلال اضطراب اجتماعی را نوعی ترس از قرار دریافت در موقعیت های جدید، تماس با افراد جدید و زیر نظر افراد جدید بودن دانست و توضیح داد: چنین افرادی دچار ترس شدید، پایدار و شرمساری از موقعیت های جدیدی که مستلزم ارتباط با افراد است می شوند. ترس از شرمساری در حضور دیگران از خصوصیات شاخص این اختلال است. فرد تصور می نماید با قرار دریافت در چنین موقعیت هایی مورد آنالیز و ارزیابی منفی دیگران قرار می گیرد و ترس از این موقعیت حتی می تواند به شکل نشانه های فیزیکی اضطراب نیز بروز کند.

این روانشناس تاکید نمود: این اختلال حداقل باید شش ماه در افراد وجود داشته باشد تا بتوان گفت فرد دچار اختلال اضطراب اجتماعی شده است. بنابراین اگر گاهی با حضور در موقعیت هایی دچار اضطراب می شویم نشان دهنده ابتلا به این اختلال نیست. این اختلال باید یک ناراحتی عمده و اختلال عملکرد اجتنابی وسیعی را در فرد ایجاد کند.

به گفته وی، افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی گاها پیش از قرار دریافت در موقعیتی آغاز به نگرانی می نمایند و از جمله نشانه های عمده جسمانی آن لرزیدن بدن، عرق کردن، لکنت زبان، خیره شدن به دیگران و سرخ شدن است.

وی اضافه کرد: تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی در کودکی، نوجوانی و بزرگسالی تنها به موضوعات و موقعیت هایی که افراد نسبت به آنها اضطراب دارند معطوف می شود. معمولا نوجوانان در قیاس با بچه ها به علت کوشش برای هویت یابی، ترس شدیدتری را تجربه می نمایند. یک کودک ممکن است این اضطراب را با گریه کردن و یا چسبیدن زیادی به والدین نشان دهد، نوجوان می تواند با اجتناب از قرار دریافت در موقعیت های جدید نظیر قرار دریافت در جمع و یا کنفرانس درسی و سخنرانی کردن این اضطراب را نشان دهد درحالی که این اضطراب در افراد مسن تر می تواند به شکل شرمندگی از ظاهر یا بیماری های جسمی و اختلالات شناختی بروز می نماید.

این روانشناس معتقد است که ترس و اضطراب بی منطق این اختلال، با خطر واقعی ارزیابی منفی توسط دیگران بی تناسب است. بنابراین افراد مبتلا به این اختلال معمولا پیامدهای منفی موقعیت های اجتماعی را بیش از اندازه برآورد می نمایند و دائما به این پیامدهای منفی فکر می نمایند.

شریفی باستان ادامه داد: این اختلال معمولا در کودک و نوجوانی که از زمان تولد دارای یک الگوی بازداری رفتاری ثابتی بوده و یا والدین آنها دچار اختلالات اضطرابی بوده اند بیشتر دیده می شود. همچنین این بازداری رفتاری با رشد کودک و نوجوان به شکل خجالتی بودن شدید نمایان می شود.

وی با بیان اینکه بازداری اجتماعی عاملی ژنتیکی و اضطراب اجتماعی عاملی ارثی است، گفت: گاهی از بازداری رفتاری به عنوان یک ریشه ارثی نیز یاد می شود. در واقع والدینی که دچار بازداری رفتاری یا اختلال اضطراب اجتماعی هستند همین شرایط را به فرزندان خود منتقل می نمایند. در این والدین رفتارهای کنترل گرانه، مراقبت های وسواس گونه و یا طرد کردن بچه ها دیده می شود. در نهایت نیز منجر به تربیت بچه هایی سلطه پذیر می شود که از تماس چشمی با دیگران هراس دارند و تمام اعمال و رفتار و سخن دیگران را می پذیرند.

این روانشناس با اشاره به دارودرمانی و روان درمانی به عنوان دو عامل اصلی بهبود این اختلال، توضیح داد: معمولا روانشناسان، روان درمانی مبتنی بر روشهای رفتاری و شناختی را برای درمان این اختلال در پیش می گیرند. بر روی شناخت، رفتار و مدیریت هیجانات افراد کار می نمایند چراکه قطعا بیماران مبتلا به این اختلال باورها و طرحواره های بنیادینی دارند که از دوران کودکی شکل گرفته و اکنون بر عملکرد آنها اثر گذاشته است.

ویبرچسب زنی منفی، پیش بینی منفی موقعیت ها و فاجعه آمیز پندازی ضعف های کوچک را از جمله خطاهای ذهنی افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی دانست و گفت: از این رو بسیار اهمیت دارد که بر روی افکار این بیماران کار شود. بازسازی شناختی، آموزش نحوه شناسایی خطاهای ذهنی و جایگزینی افکار مثبت با منفی بسیار راهگشا است.

شریفی باستان در انتها گفت: روبروه با ترس ها می تواند سطح اضطراب این افراد را کاهش دهد، از این رو با به کارگیری شیوه حساسیت زدایی تدریجی و با تصویر سازی ذهنی و سپس قرار دریافت در موقعیت واقعی می توان افراد را با منبع اضطراب روبرو و در نهایت این اضطراب را خنثی کرد.