معرفی قُسط تلخ و خواص درمانی آن - پرشین بلاگ

نویسنده: صمصام صانعی

گیاهان مختلفی وجود دارند که به ساقه زیرزمینی یا ریشه آنها قسط گفته می گردد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که به ریشه یا ساقه زیرزمینی آن قُسط تلخ گفته می گردد اشاره شده است. محرک، نیرودهنده، برطرف نماینده سوء هضم های همراه با نفخ، گرم نماینده بدن، ضد دل درد، بندآورنده اسهال، مسکن درد دندان (به صورت جویدن)، عطسه آور (به صورت پودر)، بادشکن و افزاینده بزاق دهان می باشد.

نام علمی:

Alpinia officinerum Hance، نام فرانسه Galanga vrai و نام انگلیسی آن Bitter costus می باشد.

تیره گیاه:

زنجبیل Zingiberaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است پایا و کم ارتفاع و دارای ریزوم (ساقه زیرزمینی) استوانه ای شکل که از آن ساقه های هوایی متعددی خارج می شوند. برگ های آن متناوب، غلافدار و نوک تیز و گل های آن خوشه ای، سفید رنگ و در برخی موارد سبزرنگ می باشند. میوه اش به صورت کپسول و تعداد زیادی دانه در آن جای دارد. ساقه زیرزمینی آن (ریزوم) ضخیم، منشعب و به رنگ تیره مایل به سیاه با طعمی تلخ و کمی معطر و تند می باشد که خواص درمانی داشته و در طب سنتی از آن استفاده می گردد. قسط به صورت قطعه قطعه به طول 4 الی 8 سانتی متر و قطر 1 تا 2 سانتی متر در بازار عرضه می گردد.

طبیعت قسط تلخ:

طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی طبیعت آن بسیار گرم و خشک می باشد.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی چین، هندوستان و کشمیر روییده و به صورت پرورشی نیز کاشته می گردد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در قسط تلخ:

اسانس روغنی فرّار، ماده گالانجین و مواد متیل سینامات، گالانگول، آلپی نین و کمپفرید در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

ساقه زیرزمینی (قسط تلخ).

نحوه مصرف:

معمولاً قسط تلخ را به صورت دم نموده یا جوشانده استفاده می نمایند و برای درمان بیماری ها طبق دستور پزشک مصرف می گردد.

خواص درمانی قسط تلخ:

محرک، نیرودهنده، برطرف نماینده سوء هضم های همراه با نفخ، گرم نماینده بدن، ضد دل درد، بندآورنده اسهال، مسکن درد دندان (به صورت جویدن)، عطسه آور (به صورت پودر)، بادشکن و افزاینده بزاق دهان می باشد. ضمناً برای تب نوبه و سردردهای عمومی نیز مفید است.

تذکر:

به علت اینکه طبیعت قسط تلخ خیلی گرم و خشک است در برخی مواقع تاول زا می باشد و بیشتر از آن در استعمال خارجی استفاده می نمایند. استفاده از آن به طور خودسرانه ممنوع و باید با نظر پزشک انجام گیرد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون